In Nederland wordt door 24% van de bevolking van 15 jaar en ouder gerookt. Dit is minder dan gemiddeld in de 27 lidstaten van de Europese Unie (28%). Van alle lidstaten zijn er in Nederland naar verhouding de meeste ex-rokers (31%) en relatief weinig nooit-rokers. Dit blijkt uit de Special Eurobarometer 385 ‘Attitudes of Europeans towards tobacco’ (2012).
Van de mensen die roken, rookt in Nederland 73% sigaretten, 50% shag, 12% sigaar en 5% pijp. Het roken van shag en sigaar komt in de rest van Europa minder voor onder rokers. Rokers in Europa en in Nederland roken gemiddeld 14 sigaretten per dag.
In Nederland wordt meer waterpijp gerookt (25%) dan gemiddeld in Europa (16%), maar de meesten (20%) hebben dit maar één of twee keer geprobeerd en roken niet regelmatig waterpijp. Het gebruik van snus komt in Nederland minder voor (4%) dan gemiddeld in Europa (7%).
De elektronische sigaret is in Nederland bekender (84% van gehoord) dan gemiddeld in Europa (69%). Ook is in Nederland relatief goed bekend dat elektronische sigaretten schadelijk zijn voor de gezondheid (42% weet dit). Het gebruik van elektronische sigaretten is in Nederland niet hoger (6%) dan gemiddeld in Europa (7%).
Bij de merkkeuze voor sigaretten is vooral de smaak belangrijk. Nederland heeft het laagste percentage (ex-)rokers die aangeeft dat de prijs belangrijk is bij de merkkeuze (32%). Ook zijn de niveaus van teer, nicotine en koolmonoxide en de verpakking voor Nederlandse (ex-)rokers relatief onbelangrijk.
In Nederland geeft 38% van de bevolking aan dat er binnen in cafés gerookt werd toen ze daar voor het laatst waren. Dit is meer dan gemiddeld in Europa (23%). Echter, slechts 7% geeft aan dat er binnen in restaurants gerookt werd, wat minder is dan gemiddeld (12%). In Nederland worden iets minder mensen blootgesteld aan tabaksrook binnen op hun werkplek (22%) dan gemiddeld in Europa (28%).
Het kopen van tabak
De meeste rokers in Nederland kopen hun sigaretten in de supermarkt (58%). In de meeste andere Europese landen worden sigaretten vaker bij een krantenkiosk en een tabakszaak gekocht. In Nederland heeft slechts 10% van de rokers in het afgelopen jaar sigaretten uit een automaat gehaald. Dit is minder dan gemiddeld in Europa (15%). Sigaretten kopen over de grens komt in Nederland en Europa niet veel voor. Van de rokers in Nederland en Europa geeft 7% aan in het afgelopen jaar bewust (niet omdat ze er toch waren) sigaretten over de grens te hebben gekocht.
Redenen om te beginnen en stoppen met roken
Nederlandse (ex-)rokers geven aan dat ze gemiddeld 17 jaar waren toen ze begonnen met regelmatig roken. In Europa ligt dit gemiddelde iets hoger (18 jaar). De meeste (ex-)rokers geven aan dat ze zijn begonnen met roken omdat vrienden roken. Dit verschilt nauwelijks tussen landen.
Driekwart van de Nederlandse rokers (75%) heeft ooit wel eens een stoppoging gedaan. Gemiddeld in Europa ligt dit percentage lager (60%). In Nederland is het percentage rokers dat hulpmiddelen gebruikt bij het stoppen met roken (27%) lager dan gemiddeld in Europa (32%). De meeste rokers proberen te stoppen met roken vanwege bezorgdheid over hun eigen gezondheid. In Nederland proberen ook relatief veel rokers te stoppen vanwege familie, partner of vrienden (42%). In Europa geeft ongeveer een vijfde van de ex-rokers aan te zijn gestopt met roken vanwege de prijs van sigaretten. In Nederland ligt dit percentage veel lager (11%).
Meningen over beleidsmaatregelen
In alle Europese landen en in Nederland is ongeveer driekwart van de bevolking voorstander van afschrikwekkende foto’s op sigarettenpakjes. Van alle Europese landen is in Nederland de minste steun voor sigarettenpakjes zonder logo’s en merkkleuren (38%) en voor een verbod op sigarettenautomaten (36%).
In Nederland denken relatief weinig (ex-)rokers (27%) dat de gezondheidswaarschuwingen op sigarettenpakjes een effect hebben op hun eigen meningen en rookgedrag. Echter, in Nederland wordt het meest van alle landen (38%) gedacht dat de gezondheidswaarschuwingen jongeren helpt om niet te beginnen met roken.
Onderzoek
Sinds 2003 laat de Europese Commissie opiniepeilingen uitvoeren over tabaksgebruik in Europa. In het meest recente rapport (European Commission, 2012) worden de resultaten van de peiling van februari/maart 2012 gerapporteerd. Hiervoor werden 26.751 respondenten van 15 jaar en ouder face-to-face in hun eigen huis geïnterviewd. In Nederland werden 1.014 respondenten geïnterviewd. Referentie ishttp://ec.europa.eu/health/tobacco/docs/eurobaro_attitudes_towards_tobacco_2012_en.pdf