ADD (Attention Deficit Disorder) is een concentratiestoornis. Het is een subtype van de wat bekendere stoornis ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Mensen met ADD zijn vaak alleen druk in hun hoofd, niet in hun doen en laten zoals bij ADHD. ADD wordt ook wel ‘het overwegend onoplettend type’ genoemd. Wij vertellen je alles over deze stoornis, de behandelingen en medicijnen en de vergoeding vanuit de zorgverzekering.
Subtype van ADHD
ADHD wordt in de psychologie opgedeeld in drie verschillende subtypen: het overwegend hyperactieve type, het gecombineerde type en het overwegend onoplettende type. Het gecombineerde type komt het meest voor. Deze mensen zijn vaak druk in gedrag en in hun hoofd. Ze kunnen zich moeilijk concentreren, zijn erg onrustig, hebben moeite met stilzitten en praten enorm veel. Daarom wordt dit type vaak al in de kindertijd ontdekt. Mensen met het overwegend onoplettend type (ADD) zijn vaak alleen druk in hun hoofd, waardoor dit minder snel opgemerkt wordt door anderen. De minst voorkomende vorm van ADHD is het overwegend hyperactieve type, mensen met deze vorm hebben wel last van hyperactiviteit maar niet van concentratieproblemen.
Kenmerken van ADD
Mensen met ADD zijn in hun hoofd erg chaotisch en hebben moeite met plannen en organiseren. Daarnaast zijn ze erg snel afgeleid door dingen in hun omgeving en vinden ze het lastig om prioriteiten te stellen. Het uiten van gevoelens kan voor mensen met deze stoornis moeilijk zijn. Ze hebben erg veel moeite om in actie te komen bij dingen die ze niet interessant vinden. Is er juist veel interesse in een bepaald onderwerp? Dan kunnen ze juist compleet gefocust zijn, gaan ze hier helemaal in op en presteren ze bovengemiddeld. Dit wordt ook wel hyperfocus genoemd.
ADD wordt vaak pas laat ontdekt. Dit komt doordat de stoornis voor anderen niet zichtbaar is en de mensen met deze stoornis goed zijn in het verbergen van de symptomen. Mensen met ADD komen vaak over als lui, chaotisch, dromerig en ongemotiveerd. Zij worden door de stoornis echter al van jongs af aan belemmerd in hun functioneren en dit wordt alleen maar erger naarmate ze ouder worden. Ze krijgen dan namelijk steeds meer verantwoordelijkheden. De kans is bij mensen met deze stoornis dan ook groter dat ze later psychische problemen ontwikkelen zoals een laag zelfbeeld, angststoornis, slaapstoornis, depressie, stress en burn-out.
Oorzaken van ADD
Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van ADD. In veel gevallen is de stoornis erfelijk bepaald. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat de aanleiding te maken kan hebben met een tekort aan dopamine en noradrenaline; neurotransmitters die ervoor zorgen dat signalen in de hersenen worden doorgegeven. Dopamine heeft onder andere invloed op de motoriek, het denkproces en plannen en doelgericht handelen. Noradrenaline zorgt ervoor dat je in actie komt, het geheugen wordt geactiveerd, en leervaardigheid en concentratie worden gestimuleerd.
Door het gebrek aan deze neurotransmitters is de kracht van de signalen tussen hersencellen zwakker en worden prikkels die binnenkomen langzamer verwerkt. Mensen met ADD hebben daardoor moeite in het onderscheiden van relevante en niet relevante informatie. Elke prikkel lijkt even belangrijk. Dit zorgt ervoor dat gedachtes erg chaotisch zijn en het langer duurt voordat informatie is verwerkt. Naast het tekort aan neurotransmitters wordt er vermoed dat een verlaagde hersenactiviteit in de prefrontale cortex een oorzaak is van ADD. De prefrontale cortex is het deel van de hersenen dat het cognitieve en emotionele aanstuurt.
Diagnose en behandeling
Doordat ADD niet snel herkend wordt, is het lastig om een goede diagnose te stellen. Wordt ADD vermoed? Dan kan de huisarts de patiënt doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater. Die kan door middel van een test vaststellen of het om ADD gaat en zodoende een behandeltraject uitstippelen.
ADD is niet te genezen, maar er zijn wel verschillende behandelingen die kunnen helpen. Zo kan er gedragstherapie worden toegepast om mensen met de stoornis te leren om hier zo goed mogelijk mee om te gaan. Ook kan neurofeedbacktraining of werkgeheugentraining helpen bij het bevorderen van de concentratie. Daarnaast kunnen er medicijnen voorgeschreven worden die de concentratie verbeteren, zoals Concerta, Dexamfetamine en Ritalin.
Vergoeding zorgverzekeraar
Hoe zit het met vergoedingen vanuit de zorgverzekering voor mensen met ADD? Gesprekken met een psycholoog of psychiater worden voor mensen boven de 18 vergoed vanuit de basisverzekering. Hiervoor geldt wel een eigen risico. Voor mensen onder de 18 wordt psychologische hulp vergoed door de gemeente. Er zijn we twee uitzonderingen: Cogmed werkgeheugentraining en neurofeedback worden niet vergoed vanuit de basisverzekering, het is bij sommige verzekeraars wel mogelijk om hiervoor een aanvullende verzekering af te sluiten.
Niet alle medicijnen worden volledig uit de basisverzekering vergoed. Ritalin wel, hiervoor betaal je wel eerst het eigen risico. Concerta wordt deels vanuit de basisverzekering vergoed. De vergoeding is hierbij afhankelijk van de sterkte, toedieningsvorm en fabrikant. Er zijn ook verzekeraars die alleen medicijnen van een bepaalde fabrikant vergoeden. Je kunt je voor de eigen bijdrage vaak aanvullend verzekeren. Dexamfetamine wordt niet vergoed vanuit de basisverzekering, hiervoor kun je vaak ook geen aanvullende verzekering afsluiten. Op Medicijnkosten.nl kun je alle informatie vinden over de vergoeding van medicijnen.