Een tekort aan magnesium beïnvloedt de insulineresistentie en vormt een risicofactor voor zwangerschapsdiabetes en diabetes type 2. Dat melden onderzoekers van het UMC St Radboud in het wetenschapsblad PNAS op basis van een onderzoek bij zwangere vrouwen.
Een tekort aan magnesium wordt steeds vaker in verband gebracht met diabetes, maar het is onduidelijk waaruit dat verband precies bestaat. In een artikel in het wetenschapsblad PNAS leggen onderzoekers van het UMC St Radboud voor het eerst een concreet verband. Ze onderzochten waarom sommige vrouwen tijdens de zwangerschap (en daarna) een grotere kans maken op (zwangerschaps)diabetes en ontdekten een verband met een afwijkend magnesiumkanaal in de nieren.
Afwijkende bouwstenen
Fysioloog prof. dr. Joost Hoenderop: ‘Ons bloed wordt voortdurend gezuiverd door de nieren. Ze controleren elke druppel bloed maar liefst driehonderd keer per dag, waarbij ze afvalstoffen uitscheiden via de urine en nuttige stoffen weer terughalen uit de voorurine. Bij het terugwinnen van die nuttige stoffen – waaronder het magnesium – spelen allerlei kanalen in de niercellen een belangrijke rol. Voor magnesium is vooral het kanaal TRPM6 [spreek uit als Trip M6] van belang.’
Dat kanaal is niet bij iedereen hetzelfde. Hoenderop: ‘Het kanaal bestaat uit ongeveer 2000 bouwstenen en af en toe zit er een kleine afwijking in een van die stenen. In ons onderzoek zagen we dat er twee afwijkende bouwstenen zijn, die ervoor zorgen dat het magnesiumkanaal niet goed meer werkt. En wij wilden natuurlijk weten hoe dat komt.’
Kip of ei?
Uitgebreid onderzoek aan de niercel maakte duidelijk dat magnesium en insuline elkaar onderling beïnvloeden. Hoenderop: ‘Magnesium is een hulpstof, die ervoor zorgt dat insuline zijn werk goed kan doen. En we hebben nu gevonden dat insuline niercellen de opdracht kan geven om meer magnesiumkanalen op de niercellen te activeren. Meer van die kanalen betekent dat er ook meer magnesium uit de voorurine wordt teruggehaald.’
In samenwerking met Nijmeegse, Duitse, Zwitserse en Chinese collega’s toonde Hoenderop aan dat uitgerekend die twee afwijkende magnesiumkanalen ‘doof’ zijn voor insuline. Maar het is nog niet duidelijk welke rol die ‘dove’ kanalen spelen in de grotere kans op diabetes. Hoenderop: ‘Minder magnesiumkanalen halen minder magnesium terug. Dat kan leiden tot een tekort aan magnesium in het bloed waardoor insuline minder goed werkt. Aan de andere kant: als insuline goed functioneert luisteren de “dove” magnesiumkanalen toch niet goed. Maar we weten nog niet goed wat in dit proces oorzaak is of gevolg.’
Magnesiummodel
Volgens Hoenderop en zijn team is de ontdekking belangrijk omdat voor het eerst een concrete relatie is gelegd tussen magnesium, insuline en de kans op diabetes. ‘We hebben nu een model dat ons veel meer kan gaan vertellen over de rol die magnesium bij diabetes speelt. Dat was tot dusver toch een beetje een blinde vlek. In vervolgonderzoek hopen we bijvoorbeeld te kunnen ontrafelen of magnesium een rol speelt bij het ontstaan van diabetes, of dat magnesium eerder een belangrijke factor is bij de verdere ontwikkeling van de ziekte.’/Persbericht UMC St Radboud