Sinds de gloeilamp verboden is, zijn vooral LED-lampen een stuk populairder geworden. Dit komt vooral doordat je er flink wat geld mee kunt besparen, dus hou je na verloop van tijd een leuk spaarcentje over. Echter, er zijn de laatste jaren steeds meer mensen die zich afvragen of LED niet schadelijk is voor de gezondheid. Kortom: welke verlichting is het meest veilig? En is LED-verlichting in huis echt slecht voor je gezondheid?
1. Andere verlichtingsbronnen
Uiteraard is het van belang dat we eventuele problemen met LED-verlichting goed kunnen afwegen tegenover problemen met andere verlichtingsbronnen.
Gloeilampen
Allereerst gloeilampen: deze hebben over het algemeen heel weinig risico’s of gevaren. Ze zijn echter bijzonder inefficiënt en leveren een zware belasting op het milieu, waardoor ze dus indirect wel nadelige gevolgen hebben voor onze gezondheid. Bovendien zijn ze nu uit de handel genomen, dus niet meer zo relevant.
Spaarlampen
Spaarlampen lijken ook veilig, maar geven elektromagnetische straling af die op korte afstand kan leiden tot gezondheidsproblemen. Een ander, groter probleem is de hoeveelheid kwik die spaarlampen bevatten: ze kunnen gemakkelijk leiden tot een overdosis kwik als een lamp stukgaat en de giftige damp kan wekenlang blijven hangen.
Halogeenlampen
Halogeenlampen zijn van zichzelf vrij veilig en bevatten eigenlijk alleen enkele zware metalen die vrij kunnen komen als ze stukgaan. Het probleem zit hem echter in de trafo van een halogeenlamp, die laagfrequente magnetische straling afgeeft. Deze straling is schadelijk voor de gezondheid, vooral omdat de straling ook op wat grotere afstand nog meetbaar is en doorgaat terwijl de lamp zelf uitgeschakeld is.
2.LED-verlichting
LED-verlichting bevat vrijwel geen giftige stoffen, tenzij de lampjes echt tot stof vermalen worden. In de praktijk zul je dit niet doen, waardoor je dus vrijwel nooit in aanraking zult komen met de stoffen die slecht voor de gezondheid zijn. Waar LED-verlichting echter wel om bekend staat, is de mogelijke schadelijkheid van het licht zelf. Is het licht schadelijk voor onze gezondheid?
Lichtkleur
De lichtkleur van een lamp is voor een groot deel verantwoordelijk voor het wel of niet schadelijk zijn van de verlichting voor onze gezondheid. Enkele jaren geleden was LED vooral te verkrijgen in blauwe of felwitte kleuren. Dit zorgt echter voor ontregeling van het slaappatroon met alle schadelijke gevolgen van dien. Het moderne LED-licht is echter zacht warmgeel en bevat veel minder van het schadelijke blauwe licht. In feite is moderne LED-verlichting ongeveer net zo veilig qua lichtkleur als de originele gloeilamp – en vele malen veiliger dan het licht van telefoons, laptops, displays enzovoorts.
Intensiteit
Ook dit probleem was vooral enkele jaren geleden een veelgehoorde klacht: LED-licht is behoorlijk intensief licht. Dat houdt in dat een lamp fel is en veel licht afgeeft, waardoor ook het slaappatroon in de war kan raken. Gelukkig worden veel LED-lampen nu gedimd en zijn er bovendien ook LEDs die veel minder fel licht geven. Let bij aankoop vooral op het aantal lumen van de lamp en kies voor een lagere hoeveelheid dan je zelf nodig denkt te hebben.
3. Is LED-verlichting slecht voor je gezondheid?
In principe valt dat allemaal wel mee. LEDs hebben veel minder nadelen dan de meeste andere verlichtingsbronnen. De enige lichtbron die qua gezondheidseffecten zou kunnen winnen van de LED-lamp, namelijk de gloeilamp, is uit de handel genomen.
Daarnaast worden LED-lampen nog steeds verbeterd, want dit is een lamp die toekomst heeft. Er wordt op dit gebied veel verbeterd, waardoor de lampen steeds beter gaan functioneren en minder gevolgen hebben voor de gezondheid. Je kunt dus met een gerust hart je lampen beginnen te vervangen voor LED-verlichting: dit is voor je gezondheid waarschijnlijk beter dan de lampen die je nu in huis hebt.
4. Het vervangen van je verlichting
In het geval van spaarlampen en halogeenlampen is het vervangen voor LED-verlichting heel verstandig als je wilt denken om je gezondheid. Er is echter nog een lamp die we hier niet genoemd hebben, maar die qua gezondheid zeker een plek verdiend: de TL-buis. ‘Oude’ TL-buizen zijn schadelijk voor de gezondheid en de ogen doordat het licht knippert, zelfs al knippert het zo snel dat we het niet bewust zien. Daarom is het aan te raden, als je je verlichting vervangt, dat je begint met het vervangen van je oude TL-buizen voor LED TL buizen. Deze LEDs geven een veel stabieler licht, waardoor het beter is voor je ogen en voor je gezondheid.
5. Conclusie
Moderne LED-verlichting is lang niet zo schadelijk voor de gezondheid als andere verlichtingsbronnen die we ter beschikking hebben. Verder worden de lampen steeds beter – in feite zijn alle LED-lampen die gemaakt zijn ná 2012 voorzien van vergaande veiligheidseisen met betrekking tot de lichtkleur en -intensiteit. Let wel op waar je je nieuwe verlichting koopt, want deze normen gelden wel in Europa, maar niet daarbuiten. Koop ze dus bij een betrouwbare webshop en bestel ze liever niet uit bijvoorbeeld China of Japan.
