Het is weer tekentijd. Per jaar lopen duizenden mensen een tekenbeet op en zij gaan daarmee steeds vaker naar de dokter. En dan? Hoe gevaarlijk is een tekenbeet eigenlijk? Een nieuwe richtlijn over de behandeling van tekenbeten geeft uitsluitsel. Vakblad Huisarts en Wetenschap wijdt er deze maand twee artikelen aan.
Steeds meer mensen worden gebeten door teken en naar schatting een op de vijftien gaat ermee naar de huisarts. Een tekenbeet is op zich niet gevaarlijk, maar een klein percentage van de teken in Nederland is besmet met de bacterie Borrelia burgerdorferi die de ziekte van Lyme veroorzaakt en die is wel gevaarlijk. Het risico is echter zeer klein als de teek binnen 24 uur wordt verwijderd, maar wat te doen als de teek pas later wordt ontdekt? De huisarts kan het dan aanzien of een eenmalige dosis antibiotica voorschrijven. Deze aanpak is in het buitenland bij andere teken en een andere Borrelia-stam succesvol gebleken. Nader onderzoek moet nog uitwijzen of een éénmalige antibioticagift in Nederland ook effectief is.
Afwachten of antibiotica
Na een tekenbeet kan de huisarts in overleg met de patiënt kiezen om af te wachten of de huid de typerende reactie (een rode kring) gaat vertonen om dan pas te behandelen met twee weken antibiotica. De huisarts kan ook preventief een eenmalige dosis antibiotica geven om het risico op de ziekte van Lyme te verkleinen. Dat kan een goede keuze zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten.
Nieuwe richtlijn
De artikelen in H&W zijn gebaseerd op de conceptrichtlijn Lymeziekte van het CBO. Die richtlijn staat weliswaar nog als ‘concept’ op de website, maar de discussie gaat over de behandeling van patiënten met langdurige klachten. Er is geen discussie over de behandeling van patiënten die zich bij de huisarts melden met een tekenbeet en dit onderdeel van de richtlijn zal waarschijnlijk niet meer wijzigen.
Regionale verschillen
Het aantal tekenbeten is de laatste jaren explosief toegenomen. Het risico op een tekenbeet hangt af van het seizoen en varieert per regio. Gebieden met een verhoogd risico zijn Zuid-Friesland, de Achterhoek, Drenthe, de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug en de duingebieden, inclusief de Waddeneilanden.
H&W is een wetenschappelijk vakblad voor huisartsen. Het blad publiceert maandelijks evidence-based artikelen voor de Nederlandse huisarts. De redactie werkt volgens een redactiestatuut dat de onafhankelijkheid van de redactie waarborgt. H&W is voor en door huisartsen. www.henw.org, rubrieken nascholing en commentaar.
Brouwer ML, Rietmeijer-Mentink M, Sprong H, Van der Wouden JC, Bindels PJE. Tekenbeet: dilemma’s in de huisartsenpraktijk. Huisarts Wet 2013;56(7):332-6.
Opstelten W, Goudszwaard L, Zwart S. Antibiotica na tekenbeet: het voordeel van de twijfel? Huisarts Wet 2013;56(7):314-15.